« We know God made trees, and the birds and the bees, and seas for the fishes to swim in. We are also aware that he had quite a flair for creating exceptional women. When Eve said to Adam, ‘Stop calling me Madam,’ the world became far more exciting. Which turns to confusion the modern delusion that sex is a question of lighting. … This glamor it seems is a substance of dreams for the most imperceptive perceiver. The serpent of Nile could achieve with a smile far quicker results than Geneva. Now we all might enjoy seeing Helen of Troy as a gay caberet entertainer, but I doubt that she could be one quarter as good as our legendary, lovely Marlene. »
— Noël Coward, introducing Marlene Dietrich at London’s Café de Paris in 1954.
Ik stel vast dat ik in mijn artikeltjes vaak over vroeger schrijf. Dat is iets wat meer voorkomt bij ouder wordende mensen lijkt me. En ook is het zo dat ik meer herinneringen aan het verleden heb als aan de toekomst. / Je constate que mes articles parlent souvent du passée. Il me semble que c’est une tendance chez les gens qui vieillissent. Et j’avoue que j’ai plus de souvenirs du passée que de l’avenir. Inch’Allah
Toen ik nog jong was, toen ik nog een actieve parapente-piloot was en toen de beesten nog spraken, was de dag van de zomer zonnewende altijd iets speciaals. In het donker van de nacht vertrok de romantische tak van de parapenters, met koplampen, naar onze startplaats op 1600m. Verbaasde koeien verwelkomden ons. Wachten tot zonsopkomst. En dan starten in de eerste stralen van de opkomende zon. The flight of the rising sun. / Quand j’étais encore plus jeune, quand j’étais pilote de parapente actif et quand les bêtes avaient encore la parole, le solstice d’été était un jour très spécial. Avec d’autres romantiques nous partions dans le noir de la nuit et avec les lampes frontales sur notre décollage à 1600m. Quelques vaches étonnées nous disaient bonjour. Attendre la levée du soleil. Puis décoller dans les premiers rayons de l’astre solaire. The rising sun.
Il faut y croire que nous avançons vers l’hiver. Mais quelques signes ne mentent pas / Je moet er echt in geloven dat we op weg zijn naar de winter. Maar de eerste voorlopers zijn er.
Prachtige kleuren in de tuin / Couleurs magnifiques dans le jardin
Kaneelsterretjes (Zimmetsternli) in de winkels / Etoiles à la cannelle dans les magasins
En een heel dun laagje eerste sneeuw in de Jura / Et une fine couche de neige au-dessus de nos têtes. La Première.
Sortie parapente avec les copains à Vercorin. Décollage à 2370m. Température – 18°C. Pour moi c’était mon 800-ième vol et je l’ai dédié à Jessica-malade et à Ella. / Uitstapje met de parapente vrienden. Start op 2370m. Temperatuur -18°C. Het was mijn 800ste vlucht. Die ik opdroeg aan zieke Jessica en aan Ella.
Achter in onze tuin staat een kippenhok. De hut van Omelette, Olivia en Agaat. Overdag loopt het kippenvolk vrij rond op ons erf. Maar als het gaat schemeren zoeken ze zelf de beschutting van hun hok. Dat zit in hun DNA/ Au fond de notre jardin il y a un poulailler. La cabane d’Omelette, Olivia et Agathe. Pendant la journée les gallinacés ont libre parcours sur notre terrain. A l’heure du crépuscule elles rentrent dans la protection de leur « maison ». Question d’ADN.
Als de kippen veilig terug zijn in hun hok zorgt de moderne techniek ervoor dat het deurtje van hun hok automatisch sluit. Middels een schemerschakelaar, een poulie-systeem en een klein zonne-energie motortje . En dan gaat er een rood lampje branden zodat de mensachtigen vanuit het keukenraam kunnen zien dat het luikje dicht is. Ik doopte dat lichtje als de « Phare de la Mothe » (Voor nieuwkomers: La Mothe is het gehucht waar ik woon). Dat alles is nodig omdat bij het invallen van de schemering Reynaert de Vos op stap gaat om te kijken of er niet ergens een verdwaalde kip te vangen valt / Quand les filles-poules sont de retour dans leur cabane la technique moderne nous aide en fermant automatiquement l’entrée. Moyennant un interrupteur crépusculaire, un circuit de poulies et un petit moteur à l’énergie solaire. Un petit témoin rouge s’allume à la fermeture. Tout ça pour que les humains peuvent voir par la fenêtre de la cuisine si tout est en ordre.Et tout cela est nécessaire car le crépuscule est aussi l’heure ou maître Goupil commence sa ronde pour voir s’il n’y a pas une poule perdue quelque part. J’ai donné un nom à ce petit feu rouge, « Le phare de la Mothe »
Met mijn Zeeuwse wortels herinnert dat kleine rode lampje boven een kippenhok in Zwitserland me aan vuurtorens en bakens uit mijn jeugd en uit het heden. Ik heb geloof ik iets met vuurtorens. Het begon bij die ene vuurtoren die tot de zeven werelwonderen gerekend wordt. De Pharos van Alexandrië. / Avec mes racines bataves et maritimes et mon imagination XXL cette petite loupiote rouge au-dessus d’un poulailler Suisse me fait penser aux phares et autres balises de ma jeunesse et d’aujourd’hui. Je pense que j’ai quelque chose avec les phares. A commencer par ce phare mythique classé septième parmi les sept merveilles du monde. Le Phare d’Alexandrie.
Die vuurtoren werd lang voor JC gebouwd op het eilandje Pharus voor de Egyptische kust. In de periode tussen 297 en 283 v.Chr. In de tijd dat de electriciteit nog lang niet bestond en de fresnel lenzen nog uitgevonden moesten worden. Waarschijnlijk had het vuur, dat op 80 km afstand zichtbaar was, olie als brandstof. (Olijfolie?) / Le phare d’Alexandrie fut construit longtemps avant JC. Entre -297 et -283. L’électricité n’existait pas encore et les lentilles Fresnel devait attendre avant d’être inventés. Le feu, visible à 80 km à la ronde était probablement alimenté avec de l’huile. (Huile d’olive première pression à froid ?)
De kleine Marinus was 4 jaar toen de tweede wereldoorlog uitbrak. Met mijn familie woonde ik in de Walstraat, net naast de Scheldewerf in Vlissingen. Het gevaar was groot dat de werf gebombardeerd zou worden. Sijtze en Leentje, mijn ouders vonden dat we moesten verhuizen. Ze huurden een vakantiehuis in Valkenisse met naam De Meidoorn. Voor Alida mijn zus en mij was het allemaal prima. We liepen op surrogaat-schoenen of op onze klompen naar de school in Zoutelande waar Juffrouw Samuelse en Meester Schoenmaker ons opwachtten. We hadden een konijn, en een hondje. En toen viel er een geallieerde bom in de schoorsteen van de Meidoorn en toen hadden we ineens niets meer. Boer Schout, onze buurman van een beetje verderop, bood aan dat we in zijn schuur konden wonen/slapen. Veel zorgen voor mijn ouders. We moesten allemaal in het hooi slapen. Zal nooit vergeten hoe lekker dat hooi rook en hoe zacht het was. En als het donker werd streelde de vuurtoren van Westkapelle*, het Hoge Licht, ons met zijn lichtstralen. Een soort troost in bange tijden. Wees maar niet bang zeiden die lichtstralen. / Pour le petit Marinus de 4 ans la 2-ième guerre mondiale arrive. Pour moi et pour tout le monde. Nous sommes en 1940. Là où j’habitais avec mes parents, à Vlissingen, à deux pas d’un chantier naval, nous ne pouvions rester. Danger de bombardements, danger de mort. Sijtze et Leentje, mes parents trouvent à louer une maison de vacances un peu plus loin, au milieu du rien, au pied des dunes, un peu moins exposé. Nous, les enfants, nous y étions bien. Un plaisir d’aller à l’école dans nos sabots en bois. A l’école où nous étions accueillis par Mlle Samuels et Maître Schoenmaker. TVB jusqu’à ce qu’une petite bombe alliée tombe droit dans la cheminée de notre maison. Plus de maison, plus rien. Le voisin, le paysan Schout, en bon Chrétien nous a accueilli dans sa grange. Beaucoup de soucis pour les parents. Pour nous, les enfants … dormir dans le foin qui sentait bon et qui était doux …un rêve. Et le soir les rayons du phare de Westkapelle* nous caressaient. « N’ayez pas peur » était leur message.
In 1945 kwam er gelukkig en eindelijk een einde aan de oorlog en konden we terug naar ons appartement in Vlissingen. We konden weer naar het strand, wandelen op de boulevard en streken uithalen rond het kleine rode vuurtorentje op de boulevard de Ruyter. / 1945, fin de la guerre et retour dans notre appartement de Vlissingen. Nous pouvions de nouveau aller à la plage, se promer sur le boulevard face à la mer et faire les fous autour du petit feu tout rouge.
Mijn grootouders waren afkomstig van Terschelling waar een andere bekende vuurtoren staat. De Brandaris. Grote emotie toen ik die enorme vuutoren voor de eerste keer zag. Bij dag en bij nacht. / Mes grands-parents étaient originaires de l’île de Terschelling. Là où le phare Brandaris guide les bateaux en mer. Mon émotion était grande quand je l’ai vu pour la première fois. De jour et de nuit.
Vandaag de dag zeg ik nog steeds gedag tegen vuurtorens. Als ik vanaf de ferryboot de onderstaande vuurtoren zie, de Akra Gourouni op het Griekse eiland Skopelos weet ik dat we zowat onze vakantiebestemming bereikt hebben op het eiland Alonissos/ Aujourd’hui je salue toujours les phares sur mon chemin. Quand je vois, depuis le ferry, le Akra Gourouni sur l’île de Skopelos je sais que je suis proche de ma destination de vacances.
PS In een wereldwijde campagne tegen geweld tegen vrouwen en meisjes stelde Jacco van Maldegem deze zomer voor om de vuurtoren van Westkapelle oranje uit te lichten. Verzoek werd afgewezen. Gelukkig had Piet Mondriaan dat voordien al een keer gedaan. / Lors d’une campagne mondiale contre les violences aux femmes et aux filles l’élu Jacco van Maldegem avait suggéré d’illuminer en orange le phare de Westkapelle. Suggestion rejetée. Heureusement que le peintre batave Piet Mondriaan l’avait déjà fait avant lui.
* DUTCH ONLY. Ik zocht wat fotos om mijn verhaal te illustreren. Daarvoor hebben we Internet. Volgens mij was de mooiste foto van het Hooge Licht van Westkapelle die van Jan de Jonge / freelance fotograaf. Helaas: Copyright – shit. Ik nam contact op met Jan om te vragen of ik de foto mocht gebruiken in mijn verhaal. Hieronder zijn antwoord. Hartverwarmend. Hartelijk dank Jan.
« Beste Marinus,
Een geboren Vlissinger in Zwitserland: een leven zonder de zee lijkt me persoonlijk heel moeilijk. Maar ik neem aan dat het een bewuste keuze is geweest en ik moet toegeven, jullie bergkaas is fenomenaal!
Zelf ben in geboren achter de duinen in Domburg. Ik trouwde de dochter van één van de vuurtorenwachters hier in Westkapelle en sindsdien wonen we hier dicht achter de dijk. Met een beetje stil weer kunnen we de passerend schepen vaak horen. En er gaat nauwelijks een dag voorbij dat we de zee niet zien.
Niet alleen mijn vrouw haar vader was vuurtorenwachter, haar opa en overgrootvader waren dat ook. Mede daarom zal het zijn dat als we ergens met vakantie zijn aan een onbekende kust we altijd op zoek zullen gaan naar een plaatselijke vuurtoren…..
De foto van de toren die je op het oog hebt voor je verhaaltje mag je vrij gebruiken echter enkel en alleen op je website en onder voorwaarde van naamsvermelding.
Beste Jan. Hartelijk dank voor je spontane medewerking. En een antwoord op je opmerking « Een geboren Vlissinger in Zwitserland ». Na mijn 3-jaar HBS moest ik een beroepskeuze maken. Ik kom uit een familie met veel varensgezellen. Een grootvader als schipper/kapitein op de tweemast loodsboot (zeilboot) J34, en verder veel varenslui onder mijn ooms en neven. Ik wilde naar de zeevaartschool maar de tijden waren slecht. Ouderwetse vrachtschepen werden vervangen door container-schuiten en ik koos voor HTS-werktuigbouw. Met mijn diploma op zak koos ik voor een baan bij Sulzer-Schiffsdieselmotoren in Winterthur / CH. Die bouwden de beste scheepsmotoren, en via Sulzer zou ik dan toch een beetje bij het zeegebeuren horen. In Winterthur stond ik aan de tekenplank om dieselmotoren met 90cm boring te construeren. Met achter in mijn hoofd het idee om na een jaar of twee terug te komen naar NL met een mooi getuigschrift in mijn zak om alsnog iets in de scheepvaart te gaan doen. Dat liep een beetje anders als gedacht, want van terug naar Holland kwam niets. Maar mijn vakanties zijn sindsdien altijd « ergens aan zee ».
